Podwójne emerytury dla wdów, czyli tzw. renta wdowia, to nowe świadczenie pozwalające łączyć własną emeryturę z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Taki system pozwala zachować wybrane świadczenie w pełnej wysokości i dodać do niego 15 procent drugiego. Aby skorzystać z tego rozwiązania, trzeba jednak spełnić określone warunki i dopełnić niezbędnych formalności. Zrozumienie tych zasad pozwoli Ci skutecznie ubiegać się o wyższe miesięczne dochody po stracie bliskiej osoby.
Dla kogo podwójne emerytury dla wdów i jakie warunki trzeba spełnić
Renta wdowia, potocznie zwana podwójnymi emeryturami dla wdów, to nowe świadczenie mające na celu poprawę sytuacji finansowej osób owdowiałych. Prawo do niej przysługuje zarówno wdowom, jak i wdowcom, jednak nie jest przyznawane automatycznie. Aby z niej skorzystać, trzeba spełnić kilka formalnych warunków dotyczących wieku, statusu cywilnego oraz posiadanych uprawnień emerytalno-rentowych.
Podstawowe kryteria to:
- osiągnięcie wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn;
- posiadanie prawa do świadczenia – własnej emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej po zmarłym małżonku;
- bycie w związku małżeńskim w chwili śmierci współmałżonka;
- brak nowego małżeństwa po śmierci współmałżonka.
Dodatkowo, prawo do renty rodzinnej, na podstawie której można ubiegać się o to świadczenie, musi być nabyte nie wcześniej niż na pięć lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.
Jak działają podwójne emerytury dla wdów i zasady wyliczania świadczenia
Renta wdowia wprowadza model podwójnego świadczenia, który umożliwia elastyczne wsparcie finansowe. Osoba uprawniona może otrzymać 100% jednego świadczenia (np. własnej emerytury) oraz 15% drugiego – renty rodzinnej po zmarłym małżonku (często nazywanej emeryturą po mężu). To właśnie beneficjent wybiera, które świadczenie będzie podstawowe i wypłacane w całości, co pozwala wybrać najkorzystniejszą dla siebie opcję.
Możliwe jest łączenie różnych rodzajów świadczeń: np. pobieranie własnej emerytury i części renty rodzinnej lub pełnej renty rodzinnej oraz części własnej emerytury. System obejmuje także renty z tytułu niezdolności do pracy, które można łączyć z częścią świadczenia po zmarłym współmałżonku.
Istotne jest, że od 2027 roku udział drugiego świadczenia wzrośnie z 15 do 25 procent. Zmiana zostanie wprowadzona automatycznie, bez konieczności składania nowych wniosków.
Jak złożyć wniosek o podwójną emeryturę dla wdów i na co zwrócić uwagę
Proces ubiegania się o rentę wdowią ruszy 1 stycznia 2025 roku. Wnioski o ustalenie zbiegu świadczeń będzie można składać osobiście w dowolnym oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub wysłać korespondencyjnie. Osoby, które nie mają jeszcze ustalonego prawa do własnej emerytury lub renty, będą musiały złożyć dwa dokumenty jednocześnie: wniosek o rentę wdowią oraz o przyznanie własnego świadczenia podstawowego.
Kluczowe są terminy: aby świadczenie było wypłacane od 1 lipca 2025 roku, wniosek trzeba złożyć do 30 czerwca 2025 roku. Wnioski złożone później również uprawnią do renty, lecz wypłata rozpocznie się od miesiąca złożenia dokumentu, bez wyrównania za wcześniejsze okresy.
Dodatki, waloryzacje i inne praktyczne informacje o rentach wdowich
Poza mechanizmem łączenia świadczeń warto znać praktyczne aspekty finansowe renty wdowiej. Uprawnieni mogą dalej korzystać z przysługujących im dodatków — m.in. pielęgnacyjnego, kombatanckiego czy ryczałtu energetycznego, które nie będą pomniejszane z powodu zbiegu świadczeń. To istotna korzyść dla budżetu seniora.
Renta wdowia, podobnie jak inne emerytury i renty, będzie corocznie waloryzowana, aby chronić jej realną wartość przed inflacją. Od 2027 roku automatycznie wzrośnie też udział drugiego świadczenia – z 15 do 25 procent.
Należy jednak pamiętać, że renta wdowia jest przychodem podlegającym odliczeniu składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy.
