W polskim systemie emerytalnym pojawia się alternatywa dla dotychczasowych zasad. Niektórzy pracownicy zyskają możliwość przejścia na emeryturę wcześniej niż wskazuje wiek ustawowy. Wszystko dzięki przepracowanym latom, a nie metryce.
Inicjatywę zmian od 2021 roku prowadzi NSZZ Solidarność. Związkowcy zebrali rekordowe 230 tysięcy podpisów pod projektem. Działania te zaowocowały złożeniem dokumentów w Sejmie jeszcze we wrześniu 2021 roku.
Proponowane rozwiązanie zakłada, że osoby z długim stażem pracy będą mogły spokojnie zakończyć aktywność zawodową. Dotyczy to szczególnie tych, którzy rozpoczęli pracę w młodym wieku. Nowe przepisy mają uwzględniać trudne warunki wykonywanych obowiązków.
Obecnie projekt przechodzi kolejne etapy legislacyjne. Wersja z 30 stycznia 2024 roku wprowadza istotne modyfikacje. Eksperci podkreślają, że koszt wprowadzenia zmian sięgnie 14,5 mld zł rocznie.
Dzięki takim regulacjom wiele osób uniknie sytuacji, gdy pomimo przepracowanych dekad musi czekać na emeryturę. To ważny krok w dostosowaniu prawa do realiów rynku pracy i potrzeb społeczeństwa.
Geneza i istota emerytur stażowych
Pomysł emerytur stażowych zrodził się z potrzeby reformy przestarzałych przepisów. Tradycyjny system oparty na wieku często nie uwzględniał realiów osób z długim doświadczeniem zawodowym. Nowe rozwiązanie miało premiować czas poświęcony pracy, a nie datę urodzenia.
NSZZ Solidarność odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu zmian. W lipca 2021 roku związek rozpoczął masową akcję społeczną, zbierając rekordową liczbę podpisów. Zebrane głosy pozwoliły skierować projekt do Sejmu już we wrześniu tego samego roku.
Główna różnica między systemami dotyczy kryteriów dostępu. Obecne przepisy wymagają osiągnięcia określonego wieku, podczas gdy propozycja stawia na lata przepracowane. Dla kobiet próg wynosi 35 lat aktywności zawodowej, dla mężczyzn – 40 lat.
Nowe zasady obejmują zarówno okresy składkowe, jak i np. naukę w szkołach zawodowych. To szczególnie ważne dla osób, które zaczynały pracę już w wieku 14-16 lat. Długi staż pracy często wiąże się z trudnymi warunkami wykonywania obowiązków.
Projekt ewoluował przez ostatnie lata. Po wycofaniu pierwotnej wersji, w styczniu 2024 przedstawiono zaktualizowane brzmienie ustawy. Zmiany mają lepiej odpowiadać potrzebom starzejącego się społeczeństwa.
Analiza: co z emeryturami stażowymi – warunki i prognozy
Nowe przepisy dotyczące świadczeń dla seniorów wprowadzają konkretne kryteria dostępu. Kobiety będą mogły przejść na emeryturę po 35 latach aktywności zawodowej, mężczyźni – po 40 latach. Do stażu wlicza się okresy składkowe i naukę w szkołach zawodowych.
Przykładowo: osoba rozpoczynająca pracę w wieku 18 lat skorzysta ze świadczenia w wieku 53 lat (kobieta) lub 58 lat (mężczyzna). Warunkiem jest zgromadzenie w ZUS kapitału pozwalającego na wypłatę co najmniej 1780,96 zł brutto. To 120% minimalnej emerytury obowiązującej od marca 2024.
Obecnie projekt ustawy jest analizowany przez sejmową komisję. Eksperci sugerują, że ostateczne głosowanie może odbyć się w ciągu najbliższych miesięcy. Wprowadzenie zmian wymagałoby dodatkowych 14,5 mld zł rocznie z budżetu państwa.
Dla wielu Polaków to szansa na wcześniejsze zakończenie kariery bez utraty świadczeń. Decydenci muszą jednak znaleźć równowagę między potrzebami społecznymi a stabilnością systemu emerytalnego.
